آیا به عصب کشی دندان نیاز دارید؟ + فیلم

عصب‌ کشی دندان شامل خارج‌ کردن بافت عفونی داخل دندان و پر کردن آن با مواد مخصوص است. از این روش برای درمان پوسیدگی­‌های عمیق و عفونت‌هایی که در ریشۀ دندان به وجود آمده است استفاده می­‌شود. عصب‌ کشی یک درمان ساده و رایج دندانپزشکی است که علاوه بر ترمیم پوسیدگی دندان، به حفظ دندان کمک کرده و مانع کشیده‌شدن آن می‌شود. اگر علائمی مانند درد دندان، حساسیت و لکه‌های سیاه یا قهوه‌ای روی دندان را مشاهده می‌کنید به‌ احتمال زیاد به عصب‌ کشی نیاز دارید. هزینۀ عصب کشی حدوداً ۴ تا ۷ میلیون تومان است.

عصب کشی دندان چیست؟

عصب کشی یا روت‌کانال یک روش درمانی در دندانپزشکی است که طی آن پالپ عفونی داخل دندان خارج می­شود. پالپ، مغز ژل‌ه­ای مانند دندان است که از اعصاب و عروق خونی تشکیل شده و درون کانال ریشه- فضای خالی طبیعی در ریشۀ دندان قرار دارد. زمانی که باکتری وارد پالپ دندان می­شود، این بافت آلوده شده و دندان دچار عفونت می­گردد. پس از خارج کردن پالپ، فضای داخل دندان تمیز و ضدعفونی شده، و با مواد مخصوص پر می­شود. تاج دندان نیز ممکن است با یک مادۀ پرکننده یا روکش پوشانده شود.

عصب کشی دندان تک‌کاناله، دوکاناله، سه‌کاناله و چهارکاناله

تعداد کانال­‌های دندان­‌های مختلف با هم تفاوت دارد. دندان­‌های قدامی یا پیشین و دندان نیش تک‌کاناله بوده، درحالی‌که دندان­‌های پرمولر اول و دوم دوکاناله، و دندان­‌های آسیاب بزرگ یا مولرها غالباً سه‌کاناله و در موارد نادر چهارکاناله هستند.  هر چه تعداد کانال­‌های دندان بیشتر باشد، درمان آن کار و مواد مصرفی بیشتری می­‌طلبد. با افزایش تعداد کانال­‌ها، مدت زمان مورد نیاز برای عصب کشی نیز بیشتر شده و هزینۀ درمان افزایش می­‌یابد؛ بنابراین بدیهی است که هزینۀ عصب کشی دندان نیش از دندان مولر بسیار کمتر است.

تعداد دقیق کانال­‌های دندان شما پیش از انجام عصب کشی با استفاده از رادیوگرافی توسط دندانپزشکتان تشخیص داده می­‌شود. دستگاه رادیوگرافی در مطب دکتر صدق موجود بوده و خدمات رادیوگرافی و عکسبرداری دقیق از دندان در همان­‌جا انجام می‌­گردد.

عصب کشی دندان شماره هفت

دندان شمارۀ هفت موقعیت قرارگیری سخت و پیچیده‌­ای دارد. این دندان در انتهای فک قرار گرفته و به همین دلیل دسترسی به آن دشوار است. همچنین این دندان دقیقاً در کنار دندان‌ عقل قرار گرفته است و چنانچه دندان‌ عقل کشیده نشده باشد، عصب کشی دندان هفت دشوارتر می­‌گردد؛ بنابراین عصب­ کشی دندان شمارۀ هفت به زمان و دقت بیشتری جهت انجام نیاز دارد که باعث افزایش هزینۀ عصب کشی این دندان نسبت به بسیاری از دندان­‌های دیگر می‌­شود.

چه زمانی عصب کشی دندان لازم است؟

عصب کشی زمانی ضروری است که پالپ ملتهب یا عفونی شود. این التهاب یا عفونت می‌تواند دلایل مختلفی چون پوسیدگی عمیق، تکرار عمل‌های دندانپزشکی روی دندان یا وجود ترک در دندان داشته باشد. ممکن است تاج دندان سالم باشد، اما پالپ دچار آسیب شده باشد. برداشتن پالپ آسیب دیده یا عفونی بهترین راه برای حفظ ساختار دندان است.

وجود علائم زیر به این معنی خواهد بود که ممکن است شما به عصب کشی نیاز داشته باشید:

• احساس درد هنگام جویدن یا گازگرفتن: اگر دندان شما هنگام غذاخوردن یا لمس آن درد می‌کند، ممکن است به این معنی باشد که چیزی به اعصاب اطراف پالپ دندان شما آسیب رسانده است.
• دندان‌درد شدید که با داروهای مسکن آرام نمی‌­شود: دردی که در عمق دندان است یا به فک، صورت یا سایر دندان‌های شما سرایت می‌کند ممکن است به معنای عفونت باشد.
• حساسیت طولانی‌مدت به گرما یا سرما: اگر دندان شما، حتی پس از حذف‌شدن عامل گرما یا سرما همچنان از خود حساسیت نشان می­‌دهد، ممکن است دچار عفونت شده باشد.
• پوسیدگی عمیق یا تیره‌شدن دندان و یا لثه: عفونت پالپ دندان مانع از رسیدن خون به دندان شما می‌شود که باعث تیره‌شدن رنگ دندان می‌گردد.
• تورم (آبسه) لثه: اگر دندان شما عفونت کرده باشد، چرکی که در آن وجود دارد و نمی­تواند تخلیه شود خودش را به شکل تورم در لثه نشان می­دهد. در ادامه ممکن است این تورم حتی گردن و صورت را نیز درگیر کند.
• لق شدن دندان: چرک ناشی از پالپ دندان عفونی می‌تواند استخوان‌های نگهدارنده دندان شما را نرم کند و باعث شود دندان شما شل شود.
• پس از ترمیم دندان: در مواردی بیمار بعد از ترمیم دندان احتیاج به عصب کشی پیدا می­کند؛ مانند زمانی که ترمیم نزدیک به پالپ بوده و سبب شده پالپ حساس یا ملتهب شود. در این صورت بیمار نیاز به عصب کشی دارد.

اقدامات پیش از عصب کشی

متخصص عصب کشی دندان را معاینه کرده و در مورد علائم، از جمله دردی که تجربه می‌کنید و همچنین سابقۀ پزشکی سوالاتی می‌پرسد. علاوه بر این، از دندان عکس رادیوگرافی گرفته می­‌شود. این کار می­‌تواند به نشان‌دادن اینکه کدام دندان باعث درد شده و نیاز به درمان دارد و  اینکه عفونت تا چه حد گسترش یافته است کمک کند.

قبل از حضور در نوبت عصب کشی خود، چند نکته وجود دارد که باید از آن‌ها آگاه باشید تا بتوانید درمان موفقی داشته باشید:

• مسکن مصرف نکنید. ممکن است توصیه‌های «دوستانه‌­ای» از آشنایان و افراد خانواده دریافت کنید که می‌گویند قبل از عصب کشی، مسکن مصرف کنید. اولا، مهم است توجه داشته باشید که قبل از انجام عصب کشی بی‌حسی تزریق می­شود، بنابراین نیازی به بی‌حسی اضافی در آن ناحیه نخواهید داشت. ثانیاً، مهم است که از قبل درد دندان را کاهش ندهید، زیرا ممکن است دندانپزشک بخواهد محل دقیق درد را به او بگویید.
• از مصرف آنتی‌بیوتیک خودداری کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می‌توانند قبل از عصب کشی مشکل‌ساز باشند. اگر نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارید، حتماً به دندانپزشک خود اطلاع دهید. به همین ترتیب، اگر از داروهای دیگری استفاده می‌کنید، مهم است که او را آگاه کنید تا مطمئن شوید که از هرگونه تداخل دارویی نامطلوب جلوگیری می­شود. درست است که عوارض جانبی بسیار نادر هستند، اما اتفاق می‌افتند.
• شب قبل، از مصرف نوشیدنی­‌های الکلی بپرهیزید. این کار به‌هیچ‌وجه به کاهش احساس درد کمکی نمی­‌کند.

چنانچه همچنان نگرانی یا سؤالی دارید، حتماً با دندانپزشک خود صحبت کنید.

نحوه عصب کشی دندان

عصب کشی دندان به شرح زیر انجام می­شود:

۱) بی‌حسی موضعی: دندانپزشک از بی‌حسی موضعی برای کاهش هر گونه ناراحتی در طول فرایند استفاده می‌کند. در موارد خاص، ممکن است داروهایی مانند اکسید نیتروژن، آرام‌بخش‌های خوراکی یا آرام‌بخش داخل وریدی برای کمک به آرامش بیمار و تسکین اضطراب تجویز شود.

۲) برداشتن پالپ دندان: دندانپزشک حفره­‌ای را برای دسترسی به بافت داخل دندان و کانال ریشه ایجاد می­‌کند. سپس، بافت ملتهب و عفونی دندان را برمی‌دارد.

۳) ضدعفونی‌کردن: در مرحلۀ بعد، دیوارۀ کانال ریشه را تمیز کرده و آن را با محلول ضدعفونی‌کننده پاک میکند.

۴) قراردادن گوتا­پرکا: پس از آنکه عصب­‌ها از داخل کانال خارج شدند و دیواره ضدعفونی شد، کانال باید مجددا پر شود. به­ این­ منظور دندانپزشک ماده‌­ای انعطاف­ پذیر به نام گوتا­پرکا را داخل کانال قرار می­‌دهد. این ماده باید تمام طول کانال را پوشش دهد.

۵) قراردادن پست: در صورتیکه در طی فرایند عصب کشی بخش زیادی از تاج دندان از بین برود و فقط ریشه باقی بماند، ماده‌­ای به نام پست به دندان چسبانده می­شود که جنس آن سخت بوده و به تاج دندان شباهت دارد. پست بسیار مقاوم بوده و جایگزین تاج است. سپس اطراف پست توسط دندانپزشک تراش داده میشود.

۶) پر کردن: زمانی که بیمار عفونت ریشه نداشته باشد و بتواند به طور طبیعی بجود، دندانپزشک کانال ریشه را  پر می‌کند.

در موارد التهاب و عفونت شدید، دندانپزشک به درمان دندان با دارو یا تمیزکردن اضافی ادامه می‌دهد تا کانال ریشه بهبود یابد و سپس دندان پر می‌شود.

آیا پس از عصب کشی گذاشتن روکش لازم است؟

گذاشتن روکش پس از عصب کشی ضروری نیست. اما اگر یکی از شرایط زیر را  دارید، بهتر است دندان عصب کشی شده را روکش کنید:

• عصب کشی در سطح وسیع انجام شده است.
• دندان ترک­‌خورده و یا شکسته است.
• دندان دچار پوسیدگی شدید است.
• ترجیح می‌­دهید لبخند زیباتری داشته ­باشید.

روکش جدیدی که روی دندان قرار داده­ می­‌شود­، از آن محافظت کرده و دندان را به عملکرد کامل خود باز می­گرداند. این مرحله ممکن است بین ده روز تا یک ماه پس از نوبت اول انجام گیرد.

مراقبت‌­های بعد از عصب کشی دندان

پس از اتمام مرحلۀ نهایی عصب کشی، دندانپزشک، نکات مراقبتی را برای جلوگیری از آسیب رسیدن به ناحیۀ تحت درمان توصیه می­کند که به بیمار در حفظ سلامت دندان در دراز مدت کمک می­کند. مراقبت‌های بعد از عصب کشی شامل اقدامات زیر است:

• مصرف دارو: معمولاً دندانپزشک به مدت ۲-۳ روز پس از درمان مسکن تجویز می­کند تا درد و تورم در اطراف دندان درمان شده کاهش یابد. حتما داروهای خود را در زمان مقرر مصرف کنید.
• تغذیه: برای جلوگیری از افتادن و ترک‌خوردن مواد پرکنندۀ موقت، به مدت یک روز با دندان درمان شده چیزی نجوید. سعی کنید از غذاهای نرم مانند پوره، ماست، تخم‌مرغ و ماهی استفاده کنید که نیاز به جویدن بسیار کمی دارند. از خوردن غذاهای سفت یا گرم که ممکن است به دندان‌های شما آسیب بزند، خودداری کنید. برخی از دندانپزشکان توصیه می‌کنند تا چند ساعت غذا نخورید تا اثر بی‌حسی از بین برود. در غیر این صورت ممکن است گونه یا زبان خود را گاز بگیرید.
• بهداشت: دندان‌های خود را طبق روال همیشگی مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا دهان و دندان­‌های خود را تمیز نگه دارید. اگر مواد پرکننده ترک خورد، در اسرع‌وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا از نفوذ باکتری به کانال ریشه جلوگیری شود.
• مراجعه مجدد به دندانپزشک: برای اطمینان از تداوم درمان و نظارت بر علائم، حتما در نوبت بعدی خود حاضر شوید. در پایان عصب کشی، باید در اسرع‌ وقت برای دندان یک روکش در نظر گرفته شود و نباید برای مدت طولانی بدون مراقبت رها شود.

عوارض عصب کشی چیست؟

• بروز تبخال: مشاهدۀ تبخال پس از عصب کشی کاملا طبیعی است. ویروسی که از پیش در بدن شما وجود داشته، بر اثر فشارهای وارده به دندان فعال شده و به­ صورت تبخال بروز می­کند.

• تغییر رنگ: عصب کشی بافت عفونی را از بین می برد و از گسترش عفونت جلوگیری می­کند، اما قسمت زندۀ دندان نیز در این فرایند از بین می­رود. در نتیجه ممکن است دندان عصب کشی شده تغییر رنگ دهد. البته این مشکل فقط در درصد بسیار کمی از بیماران رخ می دهد. اگر تغییر رنگ در دندان اتفاق بیفتد، به راحتی می­توان آن را درمان کرد.

• التهاب سینوسی: یک خطر نسبتاً رایج در مورد انجام عصب کشی این است که می­تواند باعث ایجاد مشکل در سینوس‌­ها شود. التهاب سینوسی به این دلیل بوجود می­‌آید که در برخی شرایط، مایع دهان به داخل بینی نشت می­کند؛ چرا که کانال ریشه و حفرۀ سینوس در مجاورت یکدیگر قرار گرفته­‌اند. سردرد، گرفتگی سینوس و احساس طعم شوری مداوم در دهان از علائم اصلی التهاب در حفره‌های سینوسی است. در بیشتر موارد، این مشکل پس از چند هفته برطرف می­شود.

• شکستگی دندان: دندان ممکن است بعد از انجام عصب کشی شکننده‌­تر­ شود، زیرا بخشی از ساختار دندان در طول این فرآیند برداشته می­شود. این امر احتمال شکستگی دندان را بیشتر می­کند، به خصوص اگر از دندان برای جویدن­ مواد غذایی سفت استفاده شود.

• عفونت مجدد: در موارد نادر، باکتری هایی که باعث عفونت اصلی شده‌­اند ممکن است برگردند و باعث عفونت مجدد دندان شوند که می­تواند علائمی چون درد و تورم را با خود به همراه داشته باشد.

• واکنش آلرژیک: برخی از افراد ممکن است به مواد استفاده شده در عصب کشی، مانند مواد پرکننده یا آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان عفونت، حساسیت داشته باشند. این افراد امکان دارد دچار علائمی مانند تورم، کهیر و مشکل در تنفس شوند.

• آسیب عصبی: در موارد نادر، ممکن است عصب کشی به اعصاب دندان یا نواحی اطراف آن آسیب برساند که می­تواند باعث درد، بی‌حسی یا گزگز شود.

هزینۀ عصب کشی دندان

همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، هزینۀ عصب کشی دندان با توجه‌ به عواملی چون تعداد کانال‌­ها و محل قرارگیری دندان تعیین می­شود. قیمت عصب کشی در سال ۱۴۰۳ در کلینیک دکتر صدق به شرح زیر می­‌باشد:

هزینه­‌های عصب کشی مجدد نیز به شرح زیر می­باشد:

سایر هزینه‌­های مرتبط با عصب کشی در جدول زیر آمده ­است:

چنانچه پس از عصب کشی به روکش کردن نیاز داشتید، هزینه‌­های آن طبق جدول زیر خواهد بود:

فیلم عصب کشی دندان

سؤالات متداول

بهتر است دندانم را بکشم یا عصب کشی کنم؟

همواره داشتن دندانی طبیعی بهتر از ایمپلنت و درمان­‌های جایگزین است که عصب کشی این امکان را فراهم می‌کند. کشیدن و سپس جایگزینی دندان منجر به نیاز به درمان‌ها و روش‌های بیشتری می‌شود و حتی می‌تواند بر دندان‌های مجاور و لثه‌های نگهدارنده نیز تأثیر بگذارد.

آیا عصب کشی دندان درد دارد؟

عصب کشی یا معالجه ریشه فرایندی دردناک نیست. معمولاً در طول درمان از بی‌حس‌کننده موضعی استفاده می‌شود. در واقع این روش از نظر میزان درد هیچ تفاوتی با پرکردن دندان ندارد. در چند روز اول پس از درمان، دندان شما ممکن است حساس و یا دردناک باشد که به راحتی با مصرف دارو بهبود می­‌یابد.

چه مدت طول می‌کشد تا پس از عصب کشی بهبود پیدا کنم؟

پس از تزریق بی‌حسی موضعی، چندین ساعت طول می­کشد تا حس به فک و صورت شما بازگردد. پس از آن، درد شما با مصرف مسکن ­قابل‌کنترل بوده و بعد از انجام عمل می‌توانید سر کار خود بازگردید.

ممکن است در اطراف آن ناحیه کمی حساسیت داشته باشید.. اطراف دندان شما نیز ممکن است متورم و کبود شده باشد که تا دو هفته پس از درمان بهتر می‌­شود.

اگر عصب کشی نکنم چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر عفونت به پالپ رسیده باشد و عصب کشی نکنید، درد دندان بدتر خواهد شد. این عفونت می‌­تواند باعث آبسه شده و در سراسر بدن نیز گسترش یابد. همچنین امکان دارد عصب­‌های دندان بمیرند. در نهایت ممکن است شما به مرحله‌­ای برسید که کشیدن دندان تنها گزینۀ پیش رویتان باشد. پس درمان را به‌هیچ‌وجه به تعویق نیندازید.

تفاوت عصب کشی و پر کردن چیست؟

دندانپزشکان اغلب زمانی که بیمار دارای حفره یا پوسیدگی جزئی دندان است، پر کردن دندان را توصیه می‌کنند. بااین‌حال، این تنها تا زمانی صادق است که مشکل ایجاد شده به پالپ دندان نرسیده باشد. پر کردن همچنین برای شکستگی‌های کوچک دندان نیز توصیه می­شود. اما زمانی که پوسیدگی دندان به‌اندازه کافی جدی شد و به پالپ دندان رسید، عصب کشی توصیه می‌شود.

عصب کشی به چند جلسه نیاز دارد؟

معمولاً عصب کشی در همان جلسۀ اول انجام می­شود. اما اگر بیمار دچار آبسۀ شدید باشد و دهانش به دلیل تورم زیاد باز نشود، برای او آنتی‌بیوتیک تجویز شده و درمان به جلسۀ بعد موکول می­شود. اکثر عصب‌کشی‌ها را می­توان در یک تا دو نوبت انجام داد. در یک نوبت پالپ عفونی برداشته می‌شود. نوبت دوم (و شاید سوم) زمانی است که کانال ریشه تمیز می­شود و برای جلوگیری از عفونت با روکش یا سایر مواد پر می­شود.

عصب کشی چقدر طول می­کشد؟

هر نوبت عصب کشی تقریباً ۹۰ دقیقه به طول می­‌انجامد.

آیا می­توان پیش از عصب کشی غذا خورد؟

شما می‌توانید قبل از عصب کشی غذا بخورید و اکثر متخصصین حتی به بیماران اجازه می‌دهند تا ۱ ساعت قبل از انجام عصب کشی غذا بخورند. بااین‌حال، مانند سایر روش‌های درمان دندانپزشکی، اکثر متخصصین ترجیح می‌دهند که شما قبل از نوبتتان، دندان‌های خود را مسواک بزنید.

چگونه پس از عصب کشی مسواک بزنم؟

دندان‌ها را به آرامی و با ملایمت مسواک بزنید. می­توانید با استفاده از انگشت و خمیر دندان لثه‌ها را ماساژ دهید.

آیا می‌توانم پس از عصب کشی از نخ دندان استفاده کنم؟

بله استفاده از نخ دندان بلامانع و حتی ضروری است. اما کشیدن نخ دندان را به آرامی انجام دهید تا به دندان و لثۀ شما آسیبی نرسد.

پس از عصب کشی از چه خمیر دندانی استفاده کنم؟

شما باید از خمیردندان خاصی که پزشک توصیه می‌کند استفاده کنید. اگر دندانپزشکتان خمیر دندان خاصی را به شما معرفی نکرده، از هر خمیردندانی که حاوی فلوراید است استفاده کنید.

آیا می‌توانم بعد از عصب کشی رانندگی کنم؟

اکثر روش‌های عصب کشی با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند، به این معنی که تنها نواحی تحت درمان بی‌حس می‌شوند. در نتیجه شما در طول فرایند بیدار و آگاه هستید و می‌توانید پس از درمان رانندگی و کار کنید.

آیا می­توانم بعد از عصب کشی سیگار بکشم؟

شما می­توانید بعد از عصب کشی سیگار بکشید، اما این کار اصلاً توصیه نمی­شود؛ زیرا سیگار کشیدن ممکن است نیاز شما به انجام یک عصب کشی دیگر را افزایش دهد. در واقع، افراد سیگاری تقریباً دو برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری به عصب کشی نیاز دارند.

آیا می­توان برای انجام عصب کشی از بیهوشی استفاده کرد؟

به‌ طور کلی، اغلب دندانپزشکان بی‌حسی موضعی را برای عصب کشی انتخاب می­کنند، به این معنی که آن‌ها فقط ناحیه‌­ای را که باید درمان شود بی حس می­‌کنند. چنانچه شرایط خاصی دارید (داشتن فوبیا، عصب کشی برای کودکان کم سن و …) که عصب کشی را در زمان هوشیاری دشوار می­کند، با دندانپزشک خود مشورت کنید.

آیا ممکن است بعد از انجام یک عصب کشی احتیاج به عصب کشی مجدد پیدا کنم؟

بله. این وضعیت معمولاً به علت پیدا نکردن یک کانال یا کانال‌ها، خارج‌نشدن عصب­‌ها تا انتهای کانال، یا پر نکردن فضای خالی از عصب ریشه­‌ها تا انتها، نفوذ میکروب از طریق آغشته شدن کانال­‌ها به بزاق و یا استفاده از وسایل استریل نشده ایجاد می­شود.

آیا می توان دندان لمینت شده را عصب کشی کرد؟

بله در صورت نیاز می­توان دندان لمینت شده را عصب کشی کرد. لمینت دندان، پس از انجام عصب کشی مجددا روی دندان نصب می­شود.

آیا عصب کشی برای کودکان نیز انجام می­‌شود؟

کودکان نیز می­‌توانند در صورت نیاز، عصب کشی انجام دهند و این درمان هیچ‌گونه خطر و ریسکی برای آن­‌ها ندارد. عصب کشی حتی برای دندان­‌های شیری کودک هم می­تواند اقدامی ضروری قلمداد شود.

آیا زنان باردار می­توانند عصب کشی کنند؟

بله؛ اما معمولاً انجام عصب کشی در سه‌ماهه اول بارداری خطرناک تلقی می­‌شود. سه‌ماهه دوم به‌ عنوان بهترین و ایمن­‌ترین دوران بارداری برای عصب کشی در نظر گرفته می­‌شود. این دوره بین هفته‌های ۱۳ تا ۲۸ است.